Người tiêu dùng nên biết phân biệt mô hình bán lẻ và bán hàng chung theo nhóm
Hơn một năm qua,có hàng ngàn trang web bán hàng giảm giá theo mô hình groupon nở rộ, thế nhưng vẫn chưa được người tiêu dùng đánh giá rất cao.
Sau khi Công ty cổ phần ViNaGame tuyên bố một trang web kinh doanh trực tuyến theo mô hình groupon như nhom mua
Bán theo nhóm "thất sủng"
Theo Trưởng phòng Truyền thông và Ðối ngoại của CTCP VNG Ðoàn Ðỗ Ngọc Thi, nguyên nhân chính của việc đóng cửa của Zing Deal là VNG tập trung nguồn lực vào thế mạnh khác của VNG, cụ thể là sản phẩm công nghệ giống nhommua tphcm. Ðây là chiến lược lâu dài của mảng thương mại điện tử nói riêng và VNG nói chung. Cùng đó, những bài học thu được trong quá trình vận hành Zing Deal sẽ là những kinh nghiệm quý giá để có thể ứng dụng cho những mô hình mới của công ty, nhất là mảng thương mại điện tử - một trong những mảng đầu tư của VNG những năm tới.
Tuy nhiên, đằng sau sự ra đi của Zing Deal vẫn còn nhiều chuyện đáng bàn. Bởi trước đó, khi Zing Deal bắt đầu ra mắt vào tháng 11-2010, đại diện Zing Deal từng cho rằng, đây sẽ là sản phẩm thu hút nhiều khách hàng tham gia nhờ có hơn một triệu thành viên sẵn có của Zing. Thế nhưng, theo thống kê từ trang web dealcuatui.com, Zing Deal hiện đứng thứ chín trong bảng xếp hạng với doanh thu khoảng 6,6 tỷ đồng trong năm 2011, chiếm thị phần khoảng 1%.
Thực tế, khi mô hình mua theo nhóm bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam, rất nhiều người tiêu dùng kỳ vọng sẽ mua được những sản phẩm ưng ý và đem lại sự tiết kiệm đến 90% như quảng cáo. Tuy nhiên, chất lượng dịch vụ mua theo nhóm chỉ được duy trì ở thời điểm đầu. Khi đã thu hút được người tiêu dùng, mô hình này bắt đầu tăng nhanh về số lượng và bỏ quên chất lượng. Ðiều này đã khiến lòng tin mua bán trên mạng của người tiêu dùng bị tổn thương vì sự giảm giá không đúng như quảng cáo. Chưa kể, các trang web này phải thường xuyên tìm những sản phẩm mới để cập nhật hằng ngày cho người tiêu dùng và phải thương lượng với doanh nghiệp để có thể giảm giá, sao cho thấp nhất theo đúng tiêu chí mà các trang web đã đặt ra thời gian đầu. Theo đó, cuộc cạnh tranh của hơn 100 trang web mua theo nhóm càng thêm khốc liệt.
Tuy nhiên, trong thời điểm kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp đã phải tự cứu mình để thu hút khách hàng bằng cách thường xuyên áp dụng các chương trình giảm giá. Chính vì vậy, đã có nhiều chuyện bi hài xảy ra khi phiếu mua hàng giảm giá của các trang web mua theo nhóm chỉ là giảm giá ảo.
Chị Tố Tâm hiện đang công tác tại một đơn vị truyền thông cho biết: "Mới đây, tôi đã mua năm phiếu mua hàng của muachung.vn với mức giảm giá 20 nghìn đồng/phiếu, áp dụng cho sản phẩm 150 nghìn đồng/cái. Thế nhưng, khi đến nơi bán thì được biết, những sản phẩm giá 150 nghìn đồng đều là những sản phẩm đã được giảm giá đến 50% theo chương trình mùa Tết. Hàng đã giảm giá, tất nhiên không thể áp dụng phiếu mua hàng trên. Theo chủ cửa hàng, nếu muốn sử dụng phiếu muachung, tôi phải mua giá gốc của sản phẩm là 300 nghìn đồng/cái, nghĩa là phải bù thêm số tiền 280 nghìn đồng...". Quá ấm ức vì bị lừa, chị Tâm xé luôn năm phiếu mua hàng.
Bán lẻ qua mặt
Trong khi dịch vụ mua nhóm, mua chung đang thoái trào thì dịch vụ mua bán lẻ trên mạng lại tồn tại đất sống. Ðiều này cho thấy, sự mất uy tín của các dịch vụ mua theo nhóm đã khiến người tiêu dùng mất niềm tin và chuyển hướng sang những sản phẩm thật sự không cần giảm, nhưng vẫn rẻ hơn và chất lượng hơn so với ngoài cửa hàng.
Thực tế, các trang web theo kiểu dịch vụ bán lẻ đã xuất hiện từ sớm và đến nay, ngày càng phát triển mạnh mẽ với hơn một nghìn trang web mua bán đa dạng và phong phú. Ðặc biệt, trong thời buổi kinh tế khó khăn như hiện nay, việc mua bán trên mạng sẽ tiết kiệm nhiều chi phí như: mặt bằng, thuế, điện, nước...; thậm chí không tốn nhiều chi phí đầu vào như trang web mua theo nhóm. Mặt khác, hình thức mua bán lẻ này đã biết tận dụng những mạng xã hội, mối quan hệ bạn bè nên đã tìm được những mối quen thuộc và tin cậy.
Chị Nhã Tiên, chủ trang web thời trang Foreveryoung trên mạng Facebook, ngụ tại quận Tân Bình cho biết: "Chỉ cần bỏ vốn vài chục triệu đồng đến gần trăm triệu đồng, chịu khó săn hàng giảm giá trên các trang web của các nhãn hàng nổi tiếng ở nước ngoài là có thể mua được những mặt hàng tốt, đẹp và giá rẻ hơn một nửa đến hai phần ba so với giá thực tế bán ở cửa hàng trong và ngoài nước". Chính vì hàng đúng chất lượng, lại đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng thích hàng hiệu và hàng có nguồn gốc nước ngoài cho nên nhiều người ưa thích và đặt hàng thường xuyên.
Hiện nay, xu hướng của trang web mua bán lẻ không kinh doanh nhiều mặt hàng như dịch vụ mua chung, mà thường tập trung một mặt hàng như mỹ phẩm, quần áo, giày dép, giỏ xách, vi tính, điện thoại... Phần lớn, những mặt hàng này đều có xuất xứ từ nước ngoài, thường là nhờ có người nhà ở nước ngoài chuyển hàng về. Với cách truyền thông "miệng truyền miệng" và uy tín sau những lần mua bán, giao dịch thành công trên mạng, những dịch vụ bán lẻ này ngày càng được nhiều người tiêu dùng biết đến.
Theo chị Nguyễn Hải, chủ một trang web thời trang Sunnyshops trên mạng Én bạc, với những khách muốn biết được sản phẩm có chất lượng hay không sau khi xem hình, có thể đến tận nhà để "rờ" hàng tận tay. Khi nào khách ưng ý mặt hàng, giá cả thì mua chứ không cần phải mua phiếu mua hàng giảm giá trước như mua chung, mua nhóm để rồi đến khi tiếp cận sản phẩm, cảm thấy thất vọng khi mua hàng.
Cũng theo chị Hải, để trang web thời trang của mình được nhiều khách hàng biết đến, chị đã mua "đất" trên trang web Én Bạc. Với gói dịch vụ 60 lượt up trang web shop/ngày, trung bình mỗi tháng chị trả hai triệu đồng. Nhưng bù lại, lợi nhuận kinh doanh trên mạng lời gấp hai so chi phí đầu vào. Chị Hải tính toán: "Cứ 50 triệu đồng tiền hàng, tôi thu về cũng được 100 triệu đồng/tháng".
Cảnh giác mua bán hàng trên mạng
Cùng với dịch vụ mua bán trên mạng phát triển, những vụ lừa đảo mua bán trên mạng cũng ngày càng tăng cao với những hình thức ngày càng tinh vi. Ðã có nhiều chuyện bi hài khi cả người mua, lẫn người bán gặp cảnh lừa đảo.
Anh P.Ðức, phóng viên một tờ báo tại quận 10 cho biết, nhằm cải thiện thêm thu nhập, đồng thời thỏa niềm đam mê công nghệ, anh đã tham gia mua bán hàng trên trang nhommua ha noi . Các mặt hàng của anh chủ yếu là điện thoại, máy tính xách tay và máy ảnh, được nhập từ nước ngoài về. Vừa qua, anh suýt bị mất mạng vì gặp hai tên cướp trên mạng. Lợi dụng nơi vắng vẻ, hai khách hàng đã lộ mặt thành hai kẻ cướp, tiến công anh bằng súng điện. Cũng may, nhờ súng điện gặp trục trặc, tên cướp không kịp trở tay, với món võ ka-ra-te đã học từ lâu, anh xuất chiêu khống chế.
Thoát vụ cướp hụt, anh rút kinh nghiệm không giao dịch nơi vắng người. Thế nhưng, người tính không bằng trời tính. Chiều 29 Tết âm lịch vừa qua, anh P.Ðức lại không khỏi ấm ức vì một vố lừa "đau". Anh cho hay: "Sau khi rao điện thoại Iphone 4s mầu trắng trên mạng, có khách hàng hỏi mua và hẹn gặp xem hàng. Dù đã cẩn thận, hẹn một nơi an toàn để tránh có thể bị cướp, thế nhưng tôi vẫn bị lừa vì chỉ sơ hở vài giây, khách đã tráo hàng phiên bản quốc tế thành hàng bị khóa". Theo anh P.Ðức, điện thoại Iphone 4s thời điểm này chưa thể unlock tại Việt Nam. Vì thế, cầm điện thoại bị lock chẳng khác nào cầm cục gạch hoặc ipod cho nên không thể bán được cho ai. Ðến nay, anh vẫn đang "ngậm" hàng. Nếu có unlock được, thì điện thoại cũng bị rớt giá so với thời điểm mua vào.
Không cần ra mặt như bốn kẻ lừa đảo trên, nhưng người bán lẫn người mua vẫn bị lừa bởi một kẻ thứ ba. Anh Tuyến, chuyên bán hàng công nghệ trên mạng, hay ngồi tại quán cà-phê trên đường Hồ Xuân Hương (quận 3) cho biết, kẻ lừa đảo này rất tinh vi, ăn cắp thông tin sản phẩm và địa chỉ của người bán để rao bán trên mạng. Sau khi "săn" được con mồi, kẻ lừa đảo này đã thuyết phục người mua chuyển khoản trước rồi chuyển hàng sau. Tiếp đến, hắn lấy số tiền được chuyển khoản, liên hệ với chủ nhân của sản phẩm trên để lấy hàng rồi ôm hàng chạy mất. Người bán thì tưởng bán trực tiếp cho người mua, còn người mua thì chờ mãi chẳng thấy hàng. Ðến khi công an mời lên làm việc, chủ cửa hàng mới tá hỏa vì chính mình cũng là nạn nhân.
Theo những người bán hàng trên mạng, dù cảnh giác cao độ nhưng cũng không tránh khỏi những chiêu lừa đảo hết sức tinh vi. Ngay cả người mua cũng trở thành nạn nhân khi mua hàng trực tuyến. Tuy nhiên, trước một tương lai bán lẻ trên mạng ngày càng phát triển, bán hàng trực tuyến vẫn được nhiều người lựa chọn cho mảng kinh doanh của mình.
